Werkplaatsen over het programma

Er zijn vier werkplaatsen georganiseerd in het kader van het programma:

Werkplaats Natura 2000

Werkplaats Waterbeheerprogramma

Waterschap Vallei en Veluwe, Hoogheemraadschap Delfland, Unie van Waterschappen en Geonovum hebben de praktijkproef Waterbeheerprogramma samen doorlopen. In diverse werksessies is geoefend met het annoteren van een waterbeheerprogramma. Er is geannoteerd met: divisie, divisietekst, tekstdeel, hoofdlijn en locatie. Het waterbeheerprogramma is via de LVBB gepubliceerd en in de DSO-viewer zicht- en raadpleegbaar.

Een belangrijk onderdeel van het waterbeheerprogramma van waterschap Vallei en Veluwe zijn de tabellen met gebiedsdoelen waarin verhaallijnen, gebiedskansen, maatschappelijke thema’s, doelen en rol van het waterschap aan deelgebieden worden gekoppeld. Dit zijn grote tabellen met veel informatie. De informatie in de tabellen is heel geschikt om te verrijken met annotaties omdat je daardoor na een prik op de kaart zou kunnen laten zien welke kansen, doelen etc. voor die locatie zijn voorzien. Doordat de tabellen zo groot zijn en zoveel verschillende informatie bevatten lukt dat niet. Alle annotaties worden namelijk aan de hele tabel toegevoegd, het is niet mogelijk om aan te geven welke annotaties bij welke cel van de tabel horen. In de praktijkproef hebben we onderzocht in welke vorm een tabel wel annoteerbaar is. We hebben dat gedaan door de tabel op verschillende manieren op te knippen en de kleine tabellen te annoteren.

Bevindingen praktijkproef Waterbeheerprogramma

Het annoteren van informatie uit een grote tabel met veel informatie leidt niet tot een goede locatiegerichte ontsluiting van de informatie uit die tabel. Annotaties worden aan de hele tabel toegevoegd, het is niet mogelijk om te annoteren per cel of per deel van de tabel.
Een goede locatiegerichte ontsluiting van de informatie uit de tabel lukt wel wanneer je de tabel opknipt in kleine stukjes.
Het is niet nodig om alle informatie ín de tabel (in tekst en/of symbolen) te zetten, een deel van de informatie kan ook door middel van de annotaties worden overgebracht. Dat kan bijvoorbeeld door het annoteren met Hoofdlijn.

Presentatie praktijkproef Waterbeheerprogramma

20210706 Resultaten praktijkproef Waterbeheerprogramma.pdf (1.18 MB)

Opname praktijkproef Waterbeheerprogramma

Werkplaats Programma Natura 2000

Na de positieve afronding van de werkplaats Programma Natura2000-beheerplan Wieden-Weerribben in juni, start er na de zomer een verdiepende werkplaats. De provincies Overijssel, Flevoland en Utrecht gaan samen met Geonovum opnieuw aan de slag met dit toepassingsprofiel. De provincies Gelderland, Zeeland en Drenthe kijken mee.

Voorlopige leerdoelen:

Provincie Utrecht wil een eigen casus inbrengen en dit plan met de Tercera software annoteren;
Provincie Overijssel is geïnteresseerd in het proces vanaf BHP herzien, informatie verzamelen, afstemmen verschillende personen, ontwerpplan, procedure ter inzagelegging, etc… t/m bekendmaken in het DSO en hoe de (Tercera)software hierbij ondersteunt;
Provincie Flevoland wil graag meer oefenen met de effectzones en de koppeling met maatregelen en de beoogde resultaten;
en Geonovum wil graag naar de effectzones buiten de grenzen van het BHP kijken.

Werkplaats Programma provincies

In deze werkplaats programma, die eerdere werkplaatsen opvolgt, hebben drie provincies ieder met een eigen beheerplan geoefend en zijn er meer inhoudelijke collega's integraal betrokken. Provincie Utrecht werkte aan het beheerplan Zouweboezem, provincie Overijssel oefende met het beheerplan De Borkeld en provincie Flevoland oefende met het beheerplan Lepelaarplassen.

Deze werkplaats is een vervolg op de eerdere beschreven werkplaats waarin deze provincies gezamenlijk hadden geoefend met het gebruik van het toepassingsprofiel programma voor een beheerplan voor een Natura2000-gebied dat op het grondgebied van twee provincies ligt. In deze opvolgende werkplaats oefenden de drie provincies ieder met een eigen beheerplan en zijn er meer inhoudelijke collega's bij betrokken. Provincie Utrecht werkte aan het beheerplan Zouweboezem, provincie Overijssel oefende met het beheerplan De Borkeld en provincie Flevoland oefende met het beheerplan Lepelaarplassen.

Aan de hand van een aantal vooraf gestelde leerdoelen zijn mooie lessen geleerd:

Denk goed na over de lezer en doelgroep. De vindbaarheid van maatregelen en beleidstekst en de hoeveelheid werk worden beïnvloed door het detailniveau van de annotaties:
- Hoe gedetailleerder de annotaties hoe beter de raadpleegbaarheid.
- Een te groot detailniveau zorgt voor veel werk. Zorg dus dat de maatregelen en beleidsteksten die dragend zijn voor het geheel , geannoteerd zijn.
Bij het opstellen van een nieuw N2000 beheerplan is het verstandig om vanaf het begin al na te denken over je annotatiestrategie. Bedenk welke onderdelen van het beheerplan zo belangrijk zijn dat ze er uit moeten springen en welke onderdelen op de kaart begrensd moeten worden. Hierbij kun je gebruik maken van de volgende annotaties: Thema, Hoofdlijn, Locatie en Gebiedsaanwijzing.
Huidige Natura 2000 beheerplannen zijn heel erg groot (honderden pagina’s). Bij een nieuw beheerplan kun je op een aantal manieren te werk gaan om de informatie beter leesbaar en vindbaar te maken:
- Structureer de tekst door goed gebruik te maken van hoofdstukken, paragrafen en subparagrafen.
- Waar tekst die integraal onderdeel is van het lichaam door bijvoorbeeld omvang of complexiteit van tabellen niet goed op te nemen is, kan gebruik gemaakt worden van bijlagen.
Er wordt nagedacht over een landelijk format voor het beheerplan voor een Natura 2000-gebied. De deelnemers uit de werkplaats hebben geoefend met het structureren van zo’n beheerplan, met speciale aandacht voor wat nodig is voor een goede weergave in het DSO. Het zou mooi zijn als deze ervaringen worden betrokken bij het opstellen van het landelijke format.
Multidisciplinair samenwerken is een must voor het opstellen van een programma. Om een programma te kunnen maken en publiceren heb je minimaal een inhoudelijk expert, een jurist en een geo-specialist nodig in een vroeg stadium. Zo zorg je ervoor dat de boodschap inhoudelijk gespecificeerd is, juridisch klopt en ook op de juiste wijze in het DSO wordt weergegeven.
Het publiceren van plannen met de plansoftware in de oefenomgeving van het DSO is sterk aan te raden. Als medewerker bij een bevoegd gezag leer je vooral door te doen, nieuwe annotaties uit te proberen en te reviewen op de resultaten. Zo kom je tot nieuwe inzichten en krijg je een beter beeld van het uiteindelijke gewenste resultaat bij publicatie van het programma.

Hier vind je inspirerende voorbeelden uit de drie verschillende beheerplannen:

Werkplaats Annoteren Programma

Geonovum organiseerde de werkplaats Programma op verzoek van Rijk en provincies. Het doel van de werkplaats was kennis delen over de juridische aspecten van het instrument Programma en het Toepassingsprofiel Programma. Beproeven van het annoteren van een programma, toetsen of het mogelijk is om een programma van het Rijk middels de TPOD in het DSO te laden en laten zien waar een programma onder de Omgevingswet in de toekomst getoond wordt. Als vervolg op de eerste ronde van de werkplaats Programma is samen met de provincies Overijssel, Flevoland en Utrecht een tweede werkplaats gedaan waarin beproefd is hoe het TPOD Programma toepasbaar is op Natura 2000 Beheerplannen.

Bevindingen uit de praktijkproef Programma deel 1

De eerste ronde van deze werkplaats bestond uit drie delen:

Een kennissessie over de juridische aspecten van het instrument Programma en het Toepassingsprofiel Programma met beantwoording van vragen gesteld door de provincies en het Rijk. Bekijk de opname en presentatie.
Een praktijkproef om het annoteren van programma’s te beproeven met de casus Omgevingsagenda Oost van het Rijk. Bekijk de opname en presentatie
Een sessie Lessons Learned waarin de bevindingen en geleerde lessen besproken zijn. Bekijk de opname en presentatie

De belangrijkste onderzoeksvraag was: Kun je met het TPOD Programma een programma zoals de Omgevingsagenda Oost opstellen en annoteren? De conclusie is dat dit goed gelukt is. Het programma is overeenkomstig TPOD Programma geannoteerd en gepubliceerd. Het is bekendgemaakt en in de DSO-viewer zicht- en raadpleegbaar. Er is geannoteerd met:

Bevindingen uit de praktijkproef Programma deel 2

Als vervolg op de eerste ronde van de werkplaats Programma is samen met de provincies Overijssel, Flevoland en Utrecht een tweede werkplaats gedaan waarin beproefd is hoe het TPOD Programma toepasbaar is op Natura 2000 Beheerplannen.

De casus was een verkorte versie van het Natura 2000 Beheerplan de Wieden-Weerribben. De provincies wilden met deze praktijkproef oefenen met het annoteren en ervaren hoe het TPOD Programma hier toepasbaar is vanuit diverse invalshoeken: juridisch, beleidsmatig en technisch. De leerdoelen waren:

Geometrieën in het plan
Ambtsgebied overstijgende geometrieën
Samenhang met de aanwijzingsbesluiten Natura 2000 gebieden
Tabellen in een Natura 2000 Beheerplan
Plaatjes in een Natura 2000 Beheerplan
Omgaan met in het natuurbeheerplan gestelde maatregelen of restricties aan activiteiten buiten het N2000-gebied.
Regels die gesteld worden in een Natura 2000 Beheerplan
Maatregelen die nu op kaart staan...hoe komen die in het DSO

Bekijk hier de opname en presentatie van de sessie Lessons Learned.