Een instructieregel is een algemene regel waarmee een bestuursorgaan aan een ander bestuursorgaan aangeeft hoe dat orgaan een taak of bevoegdheid moet uitoefenen. Instructieregels vervangen onder andere de regels, zoals die te vinden zijn in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening of in de provinciale verordeningen. Een instructieregel is altijd onderdeel van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) of van de omgevingsverordening van de provincie. Op de website van Aan de slag met de Omgevingswet wordt de instructieregel nader toegelicht.
Hoe annoteer je een instructieregel?
Voorbeeld instructieregel: omgevingsplan 'extensiveringsgebied glastuinbouw'
Hieronder geven we een voorbeeld van wat jij als opsteller moet aangeven bij een instructieregel voor een omgevingsplan over het ‘extensiveringsgebied glastuinbouw’.
Conceptuele weergave van een geannoteerde instructieregel
- Type regel: om welk type regel gaat het en aan wie is het gericht?
a) Er zijn drie typen regels die je kunt kiezen. Een regel voor iedereen, een instructieregel of een omgevingswaarderegel. Een instructieregel is altijd gericht aan een ander instrument of taakbevoegdheid, daardoor kan een instructieregel nooit een regel voor iedereen of een omgevingswaarderegel (zelfbindend voor het bestuursorgaan dat de omgevingswaarde vaststelt) zijn. Alle regels binnen een artikel moeten van hetzelfde type zijn. Indien er sprake is van een instructieregel, dan moet dat specifiek aangegeven worden. Hierdoor komen er twee nieuwe attributen bij; b) en c).
b) Geef aan of de instructieregel zich richt tot een instrument en/of taakuitoefening. In het voorbeeld is er sprake van een instructieregel gericht aan een instrument, waardoor het attribuut Instructieregel Instrument erbij komt. Wanneer er sprake is van een instructieregel die zich (ook) richt tot een taakuitoefening, komt (ook) het attribuut Taakuitoefening erbij. In dat geval wordt een waarde gekozen van de waardelijst InstructieregelTaakuitoefening.
c) Geef aan tot welk instrument de regel zich richt. In het voorbeeld is er sprake van het omgevingsplan. Andere mogelijke instrumenten zijn terug te vinden in de waardelijst InstructieregelInstrument.
- Locatie: op welke locatie is deze regel van toepassing?
Om de raadpleger via Omgevingsloket van de juiste informatie te voorzien, is het noodzakelijk om aan te geven waar de instructieregel van toepassing is. Geef hiervoor aan op welke locatie de regel van toepassing is.
- Idealisatie: is de begrenzing van de locatie exact of indicatief bedoeld voor deze regel? Als je hebt aangegeven op welke locatie deze regel van toepassing is, kun je vervolgens met de idealisatie aangeven of de begrenzing van de locatie voor déze regel exact of indicatief geïnterpreteerd moet worden. Dit attribuut zegt dus iets over de begrenzing van de locatie voor díe specifieke regel. De reden hiervoor is dat de idealisatie een attribuut is van de juridische regel en niet van de locatie. Indicatief wil alleen zeggen dat er naast de exacte grens ook nog een marge bestaat.
Dankzij het annoteren van de ‘idealisatie’ en het aangeven van de bijbehorende ‘locatie’ is precies duidelijk waar de regel van toepassing is. De raadpleger kan nu in het Omgevingsloket op een plek in de kaart prikken en ziet dan dat artikel 2.2 daar van toepassing is en weet dat de instructieregel voor het omgevingsplan geldt.
Wat kun je nog meer doen om de regel goed vindbaar en zichtbaar te maken?
Een raadpleger kan, met behulp van jouw acties uit 1 tot en met 3, ontdekken welke instructieregels voor hem relevant zijn. Hij ziet dat niet op de kaart, want een instructieregel op zichzelf (zonder een inhoudelijke annotatie, zoals een gebiedsaanwijzing) heeft geen presentatie op de kaart. De raadpleger kan wel in ‘Regels op de kaart’ (onderdeel van DSO) filteren, bijvoorbeeld op het instrument waarmee hij aan de slag gaat of taakuitoefening, waar hij onderdeel van is. De instructieregels zijn niet verbonden met het de vergunningcheck van het DSO, omdat het hier niets mee te maken heeft.Tot slot is het ook mogelijk om een thema of gerelateerde regeltekst toe te voegen. Zie de uitleg onder onderstaand figuur hoe je deze attributen gebruikt.
Wanneer er een wens is om een omgevingsnorm of gebiedsaanwijzing toe te voegen, lees dan verder op onderstaande pagina’s:
Het is niet mogelijk om de instructieregel te combineren met een activiteit of omgevingswaarde.
Conceptuele weergave van een geannoteerde instructieregel inclusief thema
- Geef aan welk thema het betreft
Het toevoegen van een thema aan de regel heeft effect op het zoeken en filteren in het DSO. Alle bestuurslagen kunnen hun beleid en regels annoteren met een thema, dit is een tekstgebonden attribuut. Dit betekent dat het regels en beleid van alle omgevingsdocumenten doorzoekbaar maakt, maar het geen effect heeft op de presentatie in de kaart. In dit voorbeeld is het thema Lichthinder toegevoegd. Dit is één van de waarden van de uitbreidbare waardelijst Thema. De uitbreidbare waardelijst is gevuld met waarden waaruit gekozen kan worden. Wanneer een gewenste waarde niet op de lijst voorkomt, kun je zelf een waarde definiëren. Deze waarde wordt niet opgenomen in de waardelijst.
- Geef aan welke andere regeltekst relevant is in relatie tot deze regeltekst
Het is mogelijk om de instructieregel (=regeltekst) aan een andere regeltekst te relateren. De relatie kan worden gemaakt tussen twee regelteksten binnen hetzelfde omgevingsdocument, maar ook naar een regeltekst van een ander omgevingsdocument (mits deze al bestaat). Het is niet mogelijk om iets over de aard van de relatie vast te leggen. Dit moet duidelijk blijken uit de tekst.
Bovenstaande stappen geven inzicht in hoe de standaard bedoeld is, de exacte werking van de plansoftware kan afwijken door interpretatie van de standaard.
Verder lezen
Voor meer informatie over de omgevingsdocumenten waarin instructieregels gesteld kunnen worden zie de volgende pagina’s: