In de eerste helft van 2023 is er met een werkplaats aan de hand van het voorbereidingsbesluit een aantal aspecten van het tijdelijk regelingdeel onderzocht. Het annoteren van tijdelijk regelingdelen met activiteiten is onderzocht: is dat mogelijk, is dat wenselijk, hoe moet je dat doen en wie moet dat doen? Vervolgens is het maken van toepasbare regels bij tijdelijk regelingdelen onderzocht: is dat mogelijk, is dat wenselijk en wie moet dat doen? En tenslotte is er onderzocht wat er moet gebeuren en wie dat moet doen als voorbeschermingsregels vervallen.
Tijdelijk regelingdeel
Omgevingsplan en omgevingsverordening worden gewijzigd met wijzigingsbesluiten. Er zijn ook andere typen besluiten die leiden tot wijziging van omgevingsplan of omgevingsverordening:
- De provincie kan met een reactieve interventie besluiten dat een onderdeel van een besluit tot wijziging van het omgevingsplan geen deel van het omgevingsplan uitmaakt;
- Gemeente, provincie en Rijk kunnen een voorbereidingsbesluit nemen dat het omgevingsplan wijzigt met voorbeschermingsregels;
- De provincie kan een voorbereidingsbesluit nemen dat de omgevingsverordening wijzigt met voorbeschermingsregels;
- Waterschap, provincie en Rijk kunnen met een projectbesluit het omgevingsplan wijzigen met regels die nodig zijn voor het uitvoeren en in werking hebben of in stand houden van het project.
Het tijdelijk regelingdeel is het technische middel om voorbeschermingsregels, bepalingen uit een reactieve interventie en omgevingsplanregels uit een projectbesluit onderdeel te laten uitmaken van de geconsolideerde regeling van omgevingsplan of omgevingsverordening. Het tijdelijk regelingdeel maakt tijdelijk deel uit van de geconsolideerde regeling en/of is afkomstig van een ander bevoegd gezag dan de ‘eigenaar’ van het omgevingsdocument. Ieder voorbereidingsbesluit, iedere reactieve interventie en ieder projectbesluit (voor zover dat een omgevingsplan wijzigt) leidt tot een eigen tijdelijk regelingdeel. De ‘eigen’, reguliere regels staan in de hoofdregeling. Hoofdregeling en alle tijdelijk regelingdelen samen vormen de geconsolideerde regeling.
De afbeelding hierna toont het omgevingsplan gemeente Eemsdelta, bestaande uit hoofdregeling en 1 tijdelijk regelingdeel.
Annoteren tijdelijk regelingdeel met Activiteiten
De voorbeschermingsregels en de omgevingsplanregels uit een projectbesluit in een tijdelijk regelingdeel kunnen worden geannoteerd met Activiteiten. In de werkplaats hebben we geconcludeerd dat het annoteren met Activiteit van een tijdelijk regelingdeel een betere herkenbaarheid in de viewer oplevert en noodzakelijk is als je toepasbare regels bij de regels over die activiteit wilt maken.
Toepasbare regels bij tijdelijk regelingdeel
Toepasbare regels maak je ten behoeve van het indienen van een vergunningaanvraag, doen van een melding en voldoen aan de indieningsvereisten. Toepasbare regels maak je ook voor de vergunningcheck. Toepasbare regels voor de vergunningcheck maak je in zijn algemeenheid om burgers en MKB te helpen hun plichten te bepalen voor werkzaamheden die in de praktijk veel voorkomen; je doet dat niet voor professionals en ook niet voor exotische activiteiten.
In de werkplaats hebben we geconcludeerd dat het, naast de algemene redenen voor het maken van toepasbare regels, specifiek wenselijk is om toepasbare regels te maken bij een tijdelijk regelingdeel als de regels in het tijdelijk regelingdeel ingrijpen op een regel in de hoofdregeling. Het is dan wenselijk om bij de vergunningcheck in te kunnen grijpen op de vergunningcheck bij de regel in de hoofdregeling. Een voorbeeld is een activiteit die op grond van de hoofdregeling van het omgevingsplan is toegestaan, terwijl de provincie met voorbeschermingsregels een vergunningplicht of zelfs een verbod voor die activiteit instelt. De initiatiefnemer wordt daar dan op gewezen als zij/hij de vergunningcheck doorloopt.
Structurering van Activiteiten in een tijdelijk regelingdeel
Binnen het DSO worden de Activiteiten die in een omgevingsdocument zijn geannoteerd, doorgegeven aan de Registratie Toepasbare Regels (RTR). De toepasbare regels maken gebruik van deze Activiteiten en van de bijbehorende Locaties. Met behulp van het Activiteit-kenmerk bovenliggendeActiviteit wordt een logische hiërarchische ordening in de functionele structuur van de RTR aangebracht. Door die hiërarchische ordening kun je (onder andere) in de toepasbare regels de behandeldienst op het hogere niveau instellen. Dat werkt door op het lagere niveau, waardoor je zo’n instelling maar één keer hoeft te doen en de beheerlast beperkt wordt. Datzelfde geldt voor de indieningsvereisten.
Naar aanleiding van de werkplaats zijn we gekomen tot de volgende regels voor het annoteren van Activiteiten in tijdelijk regelingdelen:
- In ieder tijdelijk regelingdeel moet een Activiteit geannoteerd worden om, binnen de hiërarchie van het omgevingsplan of de omgevingsverordening waar het tijdelijk regelingdeel onderdeel van gaat vormen, een afzonderlijke ‘tak’ in de functionele structuur van de RTR te maken, met
- naam: ‘Activiteit gereguleerd in <citeertitel tijdelijk regelingdeel>’
- bovenliggende activiteit:
- ‘Activiteit gereguleerd in omgevingsplan gemeente <naam gemeente>’, of
- ‘Activiteit gereguleerd in omgevingsverordening provincie <naam provincie>
- In het tijdelijk regelingdeel worden de concrete Activiteiten, die aangeven waar de regels over gaan, geannoteerd met
- naam: door het bevoegd gezag zelf te bepalen
- bovenliggende activiteit: ‘Activiteit gereguleerd in <citeertitel tijdelijk regelingdeel>’
- De identificatie van de Activiteit moet de BG-code bevatten van het bevoegd gezag dat het tijdelijk regelingdeel instelt en de Activiteit aanlevert.
Deze regels gelden uiteraard alleen als het bevoegd gezag er voor kiest om het tijdelijk regelingdeel met Activiteiten te annoteren. Ze gelden ook wanneer een bevoegd gezag met een projectbesluit een of meer omgevingsplannen wijzigt en de tijdelijk regelingdelen met Activiteiten annoteert. Deze regels worden binnenkort in de TPOD-standaard vastgelegd.
In de functionele structuur van de RTR is het resultaat van deze regels goed te zien:
Intrekken tijdelijk regelingdeel
Voorbeschermingsregels zijn per definitie tijdelijk: ze vervallen altijd. De gemeente moet de inhoud van de reactieve interventie verwerken in de hoofdregeling van het omgevingsplan. De gemeente kan er, na verloop van tijd, voor kiezen om de inhoud van de omgevingsplanregels uit een projectbesluit te verwerken in de hoofdregeling van het omgevingsplan. In al deze gevallen moet het betreffende tijdelijk regelingdeel geen onderdeel meer uitmaken van de geconsolideerde regeling van omgevingsplan of omgevingsverordening. Dat gebeurt niet vanzelf; daarvoor is een technische handeling nodig. Dat gebeurt met een intrekking van het tijdelijk regelingdeel. Dit is alleen een technische intrekking. In juridische zin is er geen sprake van intrekking van voorbereidingsbesluit, reactieve interventie of wijziging van het omgevingsplan door een projectbesluit.
Om technische redenen moet de intrekking van een tijdelijk regelingdeel -in ieder geval voorlopig- uitgevoerd worden door het bevoegd gezag dat het tijdelijk regelingdeel heeft ingesteld. Om technische redenen is het nu nog niet mogelijk om alleen een setje informatie aan te leveren voor de intrekking, maar moet daarvoor een besluit worden aangeleverd. Dat besluit is alleen om technische redenen nodig. Juridisch gezien is er geen besluit nodig om ze te laten vervallen. Dit technisch noodzakelijke besluit wordt op officielebekendmakingen.nl bekendgemaakt. Een voorbeeld van de tekst van zo’n technisch noodzakelijk besluit vindt u hier.
Bekijk hier de opname en de presentatie van de sessie Lessons Learned.